ΑΡΘΡΟ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

                        Του Γιάννη Μεταξά.

ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
Προβληματισμοί σε διαχρονικά φαινόμενα

Στην αρχή του νέου αιώνα και της τρίτης χιλιετίας ο κόσμος μας και πάλι αλλάζει . Μα , τι θα πει ‘πάλι’; Κάθε ζωντανός οργανισμός οφείλει να αλλάζει . Η πλήρης απουσία μεταβολής συμβαίνει μόνον στο θάνατο .

Ο 20ός αιώνας επεφύλαξε πολλές ανατροπές . Για ένα ελεύθερο πνεύμα , το ερώτημα «μήπως πρόκειται για φυσική εξέλιξη ήδη γνωστών καταστάσεων» προβάλλει έντονα . Οι σταθμοί στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος , έστω και αν χαρακτηρίστηκαν ‘επαναστάσεις’ , πιθανόν να αποτελούν τμήμα μιας αναγκαίας πορείας στο χρόνο . Η θεωρία της σχετικότητας , που γεννήθηκε αρχές του 20ού αιώνα στον εγκέφαλο του μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή - άσχετα αν τη δόξα πήρε ο Αϊνστάιν - και η εποχή της πληροφορικής στο τέλος του ιδίου αιώνα άλλαξαν μεν τον ρουν της ιστορίας , αλλά δεν ήταν κεραυνοί εν αιθρία . Το δυστύχημα είναι πως μέγα μέρος του πληθυσμού είναι ανυποψίαστοι πολίτες , που αγνοούν την Αγία Ανησυχία , κατά Σαμαράκη στο «Σήμα Κινδύνου» . Απλούστατα , ακριβώς επειδή ο χρόνος είναι σχετικός , ό,τι φαίνεται επαναστατικό , ρηξικέλευθο , καινοφανές , ασύλληπτο κ.ά . στα μάτια των πολλών , που έπονται της εποχής τους , είναι αδήριτη ανάγκη για τους λίγους μα τολμηρούς πρωτοπόρους . Η ιστορία του Μαξίμ Γκόρκι με την καρδιά του Ντανκό δείχνει τη διαφορά μεταξύ οδηγητών και ουραγών .

Αν λοιπόν οι πρόοδοι στην ανθρώπινη σκέψη πρέπει να εξετάζονται υπό το πρίσμα της σχετικότητας του χρόνου , τότε και τα φαινόμενα της ζωής και του θανάτου πρέπει να θεωρούνται ομοίως . Ώστε υπάρχει δίαυλος μεταξύ ιατρικής και φυσικής ! Το αυτονόητο , αφού οι βιολογικές διεργασίες είναι φυσικά φαινόμενα , έχει πολλάκις αγνοηθεί , από τότε που οι απόψεις του Αριστοτέλη ( χωρίς τον οποίο δεν θα είχε υπάρξει ούτε ο Μέγας Αλέξανδρος ) ανασκευάστηκαν , όχι δίχως κόστος .

Οι θετικές επιστήμες με τη σύγχρονη φυσική έχουν ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με τη φιλοσοφία , τη θεολογία ακόμη - ακόμη , εγγίζοντας τις παρυφές της ‘μεταφυσικής‘ , μέσα από την αναζήτηση του ενοποιημένου πεδίου . Γιατί όχι και με την ιατρική ; Ο 19ος αιώνας είναι πολύ πίσω πια . Αν συνεχίσει η προσθήκη στη νοσολογία νέων ασθενειών ή παραλλαγών παλαιών , η επιμήκυνση της αλυσίδας των πληροφοριών δε θα ωφελήσει σημαντικά , διότι αν και η ποσότητα των γνώσεων αυξάνεται με ρυθμούς 21ου αιώνα , η ποιότητά τους αξιοποιείται με αυτούς του 19ου , στην καλύτερη περίπτωση .

Μερικά παραδείγματα :

1. Η βιομηχανοποίηση της παραγωγής φαρμάκων μετατόπισε το κέντρο βάρους από τα πανεπιστήμια και τις κλινικές στα ιδιωτικά ινστιτούτα . Η έρευνα γίνεται κατά παραγγελία . Και μέχρι να βρεθεί το φάρμακο του Ε.Ι.Δ.Σ. , ξεπουλά μία εταιρία , που μας ‘καλωσορίζει’ αγγλιστί ένα παλαιό τοξικό κυτταροστατικό της . Ο πανικός που διαδόθηκε με τα περί μάστιγος του αιώνας βοήθησε , αλλ’ όχι τους ασθενείς ! ...

2. Οι αυτάνοσες παθήσεις είναι ψηλά στη σειρά παγκοσμίου νοσηρότητος . Η θνησιμότητά τους όμως δεν είναι τόσο θορυβώδης , διότι περιορίζουν το προσδόκιμο επιβίωσης , αλλά φθείρουν αργά . Αυτό δε θα πει ότι είναι αθώες. Η αυτοκαταστροφή του οργανισμού που ποικιλλοτρόπως προκαλούν είναι ασύλληπτη . Η ανακάλυψη των ριζών οξυγόνου , δηλαδή αρνητικά φορτισμένων μορίων , λίαν δραστικών , υπαιτίων για τη γήρανση , τη φθορά και την αυτανοσία , μ’ ένα λόγο για μη λοιμώδεις νόσους , φώτισε λίγο τη σκοτεινή περιοχή . Ας σκεφθούμε λίγο κει τη λαϊκή ρήση ‘ πάει αυτός , σκούριασε ’ : είναι πολύ ακριβής !

3. Στις 11-12-1992 γινόταν σε γνωστό ξενοδοχείο των Αθηνών ημερίδα τηλεϊατρικής . Τηλεϊατρική είναι η δυνατότητα διεξαγωγής ιατρικού συμβουλίου από μακρυά . Στέλνοντας , π.χ. , εξετάσεις , καρδιογραφήματα , ακτινογραφίες κ.λπ. , μπορείς να συμβουλευθείς έναν πιο ειδήμονα , Μια εισήγηση σχετικά με την πρόγνωση νοσηρότητος του 21ου αιώνα ήταν άκρως ενδιαφέρουσα , σύμφωνα με την οποία ως το 2050 η Ελλάδα θα μαστίζεται από Κ-Κ-Ε ( δηλ. καρδιοπάθειες , καρκίνους και εγκεφαλικά ) και μετά θα ακολουθήσει και τον λοιπό δυτικό κόσμο , που ήδη από την πρώτη δεκαετία του αιώνα μας θα πλήττεται κυρίως από νεοπλασίες ή ψυχοσωματικές παθήσεις . Άλλωστε στις Η.Π.Α. οι ψυχίατροι αφθονούν... Δεδομένου ότι η ειδικότητα των γιατρών εκεί επιλέγεται με διαγωνισμό επί καθορισμένου αριθμού θέσεων κατά γνωστικό αντικείμενο , αντιλαμβάνεσθε πως δεν είναι τυχαίο για τη μητρόπολη της κεφαλαιοκρατίας ή/ και την αυτοκρατορία του κακού , αν προτιμάτε .

4. Διαβάζοντας τη στατιστική αιτιών θανάτου κατά νόσο για τη χώρα μας των ετών 1938 και 1978 , βλέπουμε ότι οι λοιμώξεις κατέχουν μικρότερο ποσοστό 40 χρόνια μετά , ενώ οι νόσοι φθοράς έχουν αυξηθεί πολύ . Ερώτημα που αναφύεται : πώς εντάσσονται οι παρατηρήσεις αυτές στα περί σχετικότητος ;

Η αύξηση των νόσων φθοράς ποσοστιαίως δείχνει να υπάρχει κοινός παρονομαστής . Ας μη βιαστούμε να πούμε ‘οι ρίζες οξυγόνου’ .

Η σημερινή ιατρική ταξινομεί διαρκώς νοσολογικές οντότητες και αναζητεί τρόπους να τις εξαλείψει . Οι επιδημίες του παρελθόντος ήταν λοιμώδεις . Σήμερα που ο μέσος όρος ζωής έχει αυξηθεί οι άνθρωποι προλαβαίνουν όχι μόνο να θεραπευθούν από αυτές , μα και να αρρωστήσουν από νόσους φθοράς ! Μήπως η Λερναία Ύδρα έβγαλε νέα κεφάλια στη θέση των κομμένων και εμείς άδικα χαιρόμαστε ; Αν και η περίπτωση της φυματίωσης μας λέει ότι ούτε καν κόπηκαν τα παλιά , αφού η εμφάνιση του Ε.Ι.Δ.Σ. αναζωπύρησε και τη φυματίωση , που κυκλοφορεί σε βελτιωμένη , όχι για τους ανθρώπους , έκδοση . Σύμφωνα με όσα επαίρεται πως κατόρθωσε η ιατρική μεταπολεμικά , η μέση διάρκεια ζωής έπρεπε ήδη να είναι τριψήφια .

Παλαιότερα , αλλά και σήμερα σε πιο ‘πρωτόγονα’ μέρη , οι άνθρωποι πέθαιναν ‘όρθιοι’ . Οι ψυχοπιεστικοί παράγοντες , όπως η ανασφάλεια για την οικογένεια , τις σχέσεις , την εργασία , ο αγώνας κατανάλωσης των πάντων , που ύπουλα δεσμεύει τη δημιουργικότητα , αλλά και το αίτημα για φρενήρεις κατακτήσεις προσώπων , επιχειρήσεων , χωρών κ.λπ. κατέστρεφαν άλλοτε άλλο μέρος της ζωής μας , μα σήμερα την απομυζούν τελείως , με αποτέλεσμα η ποιότητα ζωής να υποβαθμίζεται τραγικά συμπαρασύροντας και την ποσότητα .

Στην ποιότητα περιλαμβάνουμε όχι μόνο το φυσικό , αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον . Ενώ οι ιατρικές επιτεύξεις πολλαπλασιάστηκαν , η ζωή έγινε ‘μόνο’ διπλάσια ( 75 έτη κατά μέσον όρο στο τέλος του 20ού αιώνα έναντι 40 στην αρχή του ) .

Εμείς οι Έλληνες διατηρούμε ακόμη ανθρώπινες αξίες , όπως η φιλία , η οικογένεια , ο έρωτας , η συναδελφικότητα κ.λπ. , παρά τα δηλητήρια που όλο και πιο πολύ τις διαποτίζουν . Η μεσογειακή δίαιτα δεν είναι κάποιο τυχαίο αίτιο που μας διατηρεί ψηλά στο μέσον όρο ζωής . Μάλλον είναι αιτιατό , θα έλεγα . Όσο πιο πολύ δυτικοποιούμαστε , οι παραπάνω αξίες εκφυλίζονται και η μεσογειακή διατροφή χάνεται . Ο συσχετισμός των δύο βασίζεται στη ρήση ‘είμαστε ό,τι τρώμε’ . Άρα ακολουθούμε με διαφορά χρόνου το λοιπό δυτικό κόσμο . Στο χέρι μας είναι να διηθήσουμε μόνο τα καλά , αν και η πρόγνωση θνησιμότητος που προαναφέραμε λέει μάλλον το αντίθετο .

Τολμώ λοιπόν να διατυπώσω τη βιολογική εκδοχή της σχετικότητας : ποιότητα και ποσότητα ζωής αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλομετατρέπονται , όπως ο χώρος και ο χρόνος . Το τρίξιμο που ακούστηκε ήταν από τα οστά , διαλυμένα προ πολλού , των Καραθεοδωρή και Αϊνστάιν . Για να μην ενοχλείσθε , ας ακούτε τη Χάρι Αλεξίου να τραγουδά «τίποτα δε χάνεται , το ’πε κι ο Αϊνστάιν / στο τέλος - τέλος θα σωθεί και η ψυχή του Κάιν» . Εδώ θα τρίξω εγώ τα δόντια , αλλά αυτό είναι άλλο θέμα .

Στην ποιότητα η σύγχρονη ιατρική είχε πενιχρά αποτελέσματα . Οι καρκινοπαθείς πεθαίνουν με ή χωρίς θεραπεία στον ίδιο πάνω - κάτω χρόνο ( και γιατί να έχουν και τις ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων , ακτινοβολίας και επεμβάσεων , ενώ αν αφεθούν να κάνουν ό,τι προλαβαίνουν θα πεθάνουν και ευχαριστημένοι . Το ίδιο ισχύει και για άλλες παθήσεις , αφού στο τελικό στάδιο συγκλίνουν στην ίδια κακίστη πρόγνωση . Το 1992 , γνωστός τραγουδιστής πέθανε από Ε.Ι.Δ.Σ. , διαλέγοντας 15 μήνες μοναχισμού στο Άγιον Όρος και ζωή εν αληθεία , έστω στο τέλος της , παρά 6 χρόνια , κατά μέσον όρο , αργής φθοράς από τη ‘θεραπεία’ .Έζησε χωρίς νοσοφοβικούς αποκλεισμούς των κατ’ όνομα υγιών , έχοντας ποιότητα παρά διάρκεια , πολύ αμφίβολη , στη ζωή του . Τάφηκε σύμφωνα με τα ισχύοντα για όλους τους μοναχούς που κοιμώνται . Ο κιτρινισμός του τύπου όμως δεν έλειψε : « Θάνατος μοναχού από έιτζ » , με σκανδαλοθηρικά υπονοούμενα . Άφες αυτοίς...

Συμπέρασμα : η αύξηση των νόσων φθοράς στο σύγχρονο κόσμο σημαίνει πτώση της ποιότητας ζωής , που εξανέμισε τα κέρδη σε ποσότητα .

Ιατρική είναι η επαναφορά της υγείας με τα ηπιότερα δυνατά μέσα , κατά Ιπποκράτη . Υγεία είναι η πλήρης σωματική , ψυχική και κοινωνική ευεξία του ατόμου και όχι μόνο η απουσία αρρώστιας ή αναπηρίας , κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας . Άρα , ό,τι περιορίζει την ανθρώπινη δημιουργικότητα δεν είναι σημείο υγείας . Ας θυμηθούμε τι σημαίνει η λέξη πάθος στην αρχαία και νέα ελληνική . Πιστεύω πως πρέπει να συνδυασθούν : ασθένεια και εξάρτηση .

Η σύγχρονη ιατρική δέχθηκε πλήγματα εκεί που ένιωθε ισχυρή . Το Μάιο του 1980 η ευλογιά κηρύχθηκε εξαφανισμένη . Ήδη όμως το Ε.Ι.Δ.Σ. είχε ενσκήψει . Και όταν τρέχει κάποιος πίσω από τις συνέπειες των πράξεων του αντιπάλου του , παίρνει τη θέση του ηττημένου . Η συλλογική νοσηρότητα διολισθαίνει προς σοβαρότερες ασθένειες με την πάροδο του χρόνου . Προτείνω , διαισθητικά , το εξής πρότυπο νοσηρότητας : η μεταβολή της ποιότητας ζωής αντιστοιχεί σε αλλαγή της ιδιοσυχνότητας του οργανισμού , που με τη σειρά του νοσεί αν η συχνότητα μιας παθολογικής κατάστασης συμπέσει με τη συχνότητα αυτή , δηλαδή συντονιστεί ! Η συχνότητα είναι μετρήσιμη . Αν η εξίσωση h*n συνδέει ενέργεια και συχνότητα των φωτονίων , ποια εξίσωση συνδέει νοσηρές καταστάσεις και ιδιοσυχνότητα του ατόμου ;

Αν δεχθούμε έστω ως βάση εργασίας την παραπάνω θέση , γινόμαστε λιγότερο ευπαθείς στις ιατρικές απάτες ( ναι , υπάρχουν και τέτοιες ) . Η μείωση των κρουσμάτων φυματίωσης είχε αρχίσει πριν κυκλοφορήσουν τα σχετικά , τοξικά οπωσδήποτε , φάρμακα , αλλ’ η διαφήμιση το απέκρυψε . Η εισαγωγή των αντιβιοτικών στο διάστημα 1940 - 60 πρόσκαιρα μόνο βοήθησε . Τα ανθεκτικά στελέχη μικροβίων και οι αήττητοι ιοί δείχνουν το αδιέξοδο . Η βελτίωση των συνθηκών ζωής απέτρεψε στην ιατρική επιστημοσύνη να ιδιοποιηθεί επιτυχίες που δεν της ανήκαν . Τσαρλατάνοι σαν τον... Καματερό απέσπασαν πολύ λιγότερα χρήματα από τον κόσμο , τηρουμένων των αναλογιών , και δεν του φόρτωσαν και ανεπιθύμητες ενέργειες , αφού η μείωση της ευπιστίας του κοινού που συνετελέσθη είναι επιθυμητή ενέργεια !

Αφού ο κόσμος είναι ύλη και ενέργεια , άρα και η υγεία πρέπει να θεωρηθεί υλοενεργειακά . Όπως οι φυσικοί αναζητούν το ενοποιημένο πεδίο , γιατροί όχι και οι γιατροί το ενιαίο παθογενετικό πρότυπο ; Προς στήριξη του παραπάνω συλλογισμού , ας ανατρέξουμε σε μερικούς αρχαίους Έλληνες :

1. Ο οξυδερκής και συνθετικά σκεπτόμενος Ιπποκράτης , πατέρας της ιατρικής , που όμως τα... παιδιά του παραστράτησαν , ακολουθώντας ό,τι έλεγαν οι ‘αντίπαλοί’ του της κνιδίου σχολής ( η Κνίδος είναι αρχαία μικρασιατική πόλις έναντι της Κω ) με τους 4 χυμούς ( αίμα , κίτρινη χολή , φλέγμα και μαύρη χολή ) ,

2. ο Γαληνός με τους 4 ανθρώπινους τύπους ( αιματώδης , χολερικός , φλεγματικός και μελαγχολικός ) ,

3. ο Εμπεδοκλής με τα 4 στοιχεία της φύσεως ( φωτιά , νερό , αέρας και γη ) και

4.ο Πυθαγόρας με τους αριθμούς και ήχους ( δηλαδή συχνότητες ! ) ενισχύουν και συμπληρώνουν τα παραπάνω . Πόσο καλά τα είχαν διατυπώσει οι πρόγονοί μας και πόσο έχει οπισθοδρομήσει ο κόσμος έκτοτε...

Γιάννης Μεταξάς , 20-9-2002

Επιστροφή στα περιεχόμενα.

Οι σελίδες μας έχουν δεχθεί επισκέψεις μέχρι σήμερα.