Με την ευκαιρία των πρόσφατων εγκαινίων της γραμμής του Προαστιακού προς Κόρινθο, θα εξετάσω το ερώτημα αν ο προαστιακός της Αθήνας έχει σχέση με τον προαστιακό σιδηρόδρομο όπως γίνεται αντιληπτός σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η ιδέα του προαστιακού σιδηροδρόμου ξεκίνησε από το Βερολίνο στα τέλη του 19ου αιώνα. Τότε ήδη υπήρχε ανεπτυγμένο σιδηροδρομικό δίκτυο μακρινών αποστάσεων και κάποιοι σκέφτηκαν "γιατί να μην το αξιοποιήσουμε για τις αστικές και περιαστικές μετακινήσεις;". Με τον καιρό οι γραμμές του προαστιακού ανεξαρτητοποιήθηκαν από τις γραμμές των λοιπών τρένων, όμως φορέας εκμετάλλευσής του παραμένει η εταιρεία που εκμεταλλεύεται τους κρατικούς σιδηροδρόμους, ή κάποια θυγατρική της. Στην κεντρική ζώνη των πόλεων υπάρχει ενιαία τιμολόγηση με το μετρό, το τραμ και τα λεωφορεία. Όσο μεγαλώνει η διανυόμενη απόσταση αυξάνεται και το κόμιστρο. Κατά κανόνα ο προαστιακός δεν απομακρύνεται πάνω από 40 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Γενικά κινείται επιφανειακά, με εξαίρεση το κέντρο των πόλεων. Οι περίοικοι δεν διαμαρτύρονται ότι τους ενοχλεί ο θόρυβος, ούτε βγαίνουν οι τοπικοί άρχοντες για να απαιτήσουν να μην περάσει η γραμμή από το δήμο τους, γιατί γνωρίζουν πόσο θα ωφεληθούν από την καλή συγκοινωνία με την κοντινή πόλη. Σήμερα υπάρχει σε πάνω από 10 αστικά κέντρα της Γερμανίας, αλλά και στην Ελβετία, στην Αυστρία, στη Γαλλία, στην Ισπανία στη Δανία και άλλες χώρες. Σε όλες τις πόλεις όπου λειτουργεί δεν αποτελεί διακοσμητικό στοιχείο, αλλά σημαντικό συντελεστή του συγκοινωνιακού συστήματος. Με τον προαστιακό είναι δυνατόν να διασχίσει κάποιος την πόλη από τη μία άκρη ως την άλλη σε πολύ συντομότερο χρόνο απ' ότι με το μετρό, αφού κινείται γρηγορότερα και κάνει λιγότερες στάσεις. Παραθέτω μόνο ένα απόσπασμα του χάρτη του Μονάχου, αφού ολόκληρο το δίκτυο του προαστιακού ξεπερνάει τα 400 χιλιόμετρα. Με S συμβολίζονται οι σταθμοί του προαστιακού, με P+R οι θέσεις στάθμευσης και με πορτοκαλί χρώμα οι κατοικημένες περιοχές. Φαίνεται καθαρά ότι η γραμμή δεν αποφεύγει τις κατοικημένες περιοχές, το αντίθετο μάλιστα. Ως αποτέλεσμα έχει 720.000 επιβάτες την ημέρα.

Η γραμμή Σταθμός Λαρίσης- Αεροδρόμιο μήκους 40 περίπου χιλιομέτρων δεν έχει ούτε 10.000 επιβάτες την ημέρα. Για τη διαδρομή Σταθμός Λαρίσης - Κόρινθος δεν μπορεί να γίνει ακόμη εκτίμηση της επιβατικής κίνησης, αφού την πρώτη εβδομάδα η μετακίνηση ήταν δωρεάν. Πάντως το κόστος των 475 εκατομμυρίων Ευρώ φαίνεται υπερβολικό και μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο ενόψει της μελλοντικής χρήσης αυτής της γραμμής ως πρώτου τμήματος της διαδρομής υψηλής (για τα ελληνικά δεδομένα) ταχύτητας Αθήνα - Πάτρα.

Πρέπει βεβαίως να παραδεχτούμε ότι υπάρχει θεαματική βελτίωση σε σύγκριση με την παλιά, μετρική γραμμή, αφού ο χρόνος μειώνεται περίπου στο μισό, δηλαδή περίπου μία ώρα από την Κόρινθο μέχρι τον πρώτο σταθμό εντός του λεκανοπεδίου (Νέο Ηράκλειο). Οι σταθμοί είναι ευχάριστοι στην όψη, καλοσχεδιασμένοι και διαθέτουν θέσεις στάθμευσης, πράγμα που σημαίνει ότι οι κάτοικοι των γύρω περιοχών μπορούν να παρκάρουν και να πάρουν το τρένο. Εκεί που υπάρχει πρόβλημα είναι όταν ο Αθηναίος θελήσει να επισκεφτεί τη Νέα Πέραμο, τα Μέγαρα, την Κινέτα, ή τους Άγιους Θεόδωρους με τον προαστιακό. Θα πρέπει να διαθέτει γερά πόδια ή να έχει κάποιο ντόπιο γνωστό, αφού δεν υπάρχει δημόσιο μέσο συγκοινωνίας και οι αντίστοιχες πόλεις απέχουν αρκετά από τους ομώνυμους σταθμούς. Όσον αφορά την Κόρινθο, έξω από το σταθμό καραδοκούν τα ταξί που χρεώνουν 2,80 Ευρώ τη διαδρομή μέχρι το κέντρο της πόλης. Υπάρχει και κάποιο λεωφορείο, αλλά περνάει κάθε μία ώρα.

Εδώ φαίνεται το βασικό πρόβλημα της ανάπτυξης του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα που δεν είναι άλλο από την απέχθεια που προκαλεί στους περιοίκους η οποία αναγκάζει τους σχεδιαστές των γραμμών να τις περνάνε όσο πιο μακριά γίνεται από τα κέντρα των πόλεων. Ακριβώς το αντίθετο απ' ότι συμβαίνει π.χ. στη Γερμανία, όπου ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός κάθε πόλης (Hauptbahnhof) αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο όπου συναντώνται πολλές γραμμές λεωφορείων, τραμ, μετρό και φυσικά προαστιακού (S-Bahn). Από εκεί ξεκινούν οι εμπορικοί πεζόδρομοι της πόλης, αλλά και ο ίδιοι οι σταθμοί είναι εμπορικά κέντρα με δεκάδες καταστήματα. Ο κεντρικός σταθμός αποτελεί σημείο προσανατολισμού για κάθε χαμένο τουρίστα (αρκεί να γνωρίζει τη λέξη Hauptbahnhof) αλλά και τόπο συνάθροισης ναρκομανών, πορνών και κάθε είδους κακοποιών στοιχείων.

Συμπερασματικά θα παραφράσω το γνωστό σύνθημα (για να καταλάβουν μερικοί πόσο άσχημα ακούγεται):
Δεν θα γίνεις S-Bahn ποτέ,
ελληνικέ προαστιακέ.

Αναστάσιος Μεσιχρόνης
Μεταφραστής
Ερασιτέχνης συγκοινωνιολόγος

*
***
*******
**********
*************

Share on Facebook

*************
**********
*******
***
*

Επιστροφή στα περιεχόμενα.